پیشینه در لغت به معنی سابقه هر چیزی است. بنابراین سوءپیشینه در لغت یعنی سابقه بد. در اصطلاح حقوقی، سوءپیشینه یا سوءسابقه و به عبارت سوم سابقه کیفری، دارای معنای خاصی است که البته با آنچه در میان عموم مردم مشهور است متفاوت است.
طبق ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی در صورت ارتکاب برخی جرائم، مجرم در مدت محکومیت و حتی بعد از گذراندن محکومیت تا زمان مشخصی از برخی حقوق اجتماعی محروم میگردد. به این محروم شدن از حقوق اجتماعی در اصطلاح حقوقی مجازات تبعی گفته میشود. شخص مجرم در این دوران دارای سوء سابقه کیفری یا سوء پیشینه است.
از آنچه در بالا گفته شد مشخص میشود اولاً سوءسابقه برای همه جرائم نیست یعنی در صورت ارتکاب برخی جرائم برای مجرم سوءسابقه لحاظ نمیشود و ثانیاً اینکه مدت برچسب و عنوان سوءسابقه دائمی نیست و دارای زمان خاصی است و بعد از آن مجرم فاقد سوءسابقه در نظر گرفته خواهد شد.
به همین دلیل حقوقدانها وقتی از سوءسابقه صحبت میکنند، از آن تحت عنوان و اصطلاح «سابقه کیفری مؤثر» یاد میکنند چراکه همانطور که گفته شد در برخی از جرائم سابقه کیفری تأثیری ندارد و یا تأثیر آن مقید به زمان خاصی است که با گذشت آن زمان سابقه کیفری مؤثر تبدیل به سابقه کیفری غیر مؤثر میشود.
گرچه دانستن اینکه ارتکاب چه جرائمی دارای مجازات تبعی است نیاز به دانش حقوقی و بررسی هر جرم بهصورت خاص دارد اما اجمالاً برای روشن شد موضوع، نص ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی با در نظر داشتن ماده ۱۹ این قانون باید در نظر گرفته شود که در ادامه مطلب این دو ماده نیز ذکر میشود. در مطالب آینده نمونه عملی با بررسی برخی جرائم توضیح داده خواهد شد.
ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی
– حبس بیش از بیست و پنج سال
– جزای نقدی بیش از دو میلیارد و هشتصد میلیون (۲/۸۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال
– مصادره کل اموال
– انحلال شخص حقوقیدرجه دو
– حبس بیش از پانزده تا بیست و پنج سال
– جزای نقدی بیش از یک میلیارد و پانصد میلیون (۱/۵۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال تا دو میلیارد و هشتصد میلیون (۲/۸۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریالدرجه سه
– حبس بیش از ده تا پانزده سال
– جزای نقدی بیش از یک میلیارد (۱/۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال تا یک میلیارد و پانصد میلیون (۱/۵۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال
درجه چهار
– حبس بیش از پنج تا ده سال
– جزای نقدی بیش از پانصد میلیون (۵۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال تا یک میلیارد (۱/۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال
– انفصال دائم از خدمات دولتی و عمومی
درجه پنج
– حبس بیش از دو تا پنج سال
– جزای نقدی بیش از دویست و چهل میلیون (۲۴۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال تا پانصد میلیون (۵۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال
– محرومیت از حقوق اجتماعی بیش از پنج تا پانزده سال
– ممنوعیت دائم از یک یا چند فعالیت شغلی یا اجتماعی برای اشخاص حقوقی
– ممنوعیت دائم از دعوت عمومی برای افزایش سرمایه برای اشخاص حقوقی
درجه شش
– حبس بیش از شش ماه تا دو سال
– جزای نقدی بیش از شصت میلیون (۶۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال تا دویست و چهل میلیون (۲۴۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال
– شلاق از سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه و تا نود و نه ضربه در جرائم منافی عفت
– محرومیت از حقوق اجتماعی بیش از ششماه تا پنجسال
– انتشار حکم قطعی در رسانه ها
– ممنوعیت از یک یا چند فعالیت شغلی یا اجتماعی برای اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال
– ممنوعیت از دعوت عمومی برای افزایش سرمایه برای اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال
– ممنوعیت از اصدار برخی از اسناد تجاری توسط اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال
درجه هفت
– حبس از نود و یک روز تا شش ماه
– جزای نقدی بیش از سی میلیون (۳۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال تا شصت میلیون (۶۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال
– شلاق از یازده تا سی ضربه
– محرومیت از حقوق اجتماعی تا شش ماه
درجه هشت
– حبس تا سه ماه
– جزای نقدی تا سی میلیون (۳۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال
– شلاق تا ده ضربه
تبصره ۱– موارد محرومیت از حقوق اجتماعی همان است که در مجازاتهای تبعی ذکر شده است.
تبصره ۲– مجازاتی که حداقل آن منطبق بر یکی از درجات فوق و حداکثر آن منطبق با درجه بالاتر باشد، از درجه بالاتر محسوب میشود.
تبصره ۳– در صورت تعدد مجازاتها، مجازات شدیدتر و درصورت عدم امکان تشخیص مجازات شدیدتر، مجازات حبس ملاک است. همچنین اگر مجازاتی با هیچ یک از بندهای هشتگانه این ماده مطابقت نداشته باشد مجازات درجه هفت محسوب میشود.
تبصره ۴– مقررات این ماده و تبصره های آن تنها جهت تعیین درجه مجازات است و تاثیری در میزان حداقل و حداکثر مجازاتهای مقرر در قوانین جاری ندارد.
تبصره ۵– ضبط اشیاء و اموالی که در ارتکاب جرم به کار رفته یا مقصود از آن به کارگیری در ارتکاب جرم بوده است از شمول این ماده و بند (ب) ماده(۲۰) خارج و در مورد آنها برابر ماده(۲۱۵) این قانون عمل خواهد شد. در هر مورد که حکم به مصادره اموال صادر میشود باید هزینه های متعارف زندگی محکوم و افراد تحت تکفل او مستثنی شود.
تبصره ۶ (الحاقی ۱۳۹۹/۰۲/۲۳)- تمام حبسهای ابد غیر حدی مقرر در قانون به حبس درجه یک تبدیل میشود.
—————–
ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی
ب- سه سال در محکومیت به قطع عضو، قصاص عضو در صورتی که دیه جنایت وارد شده بیش از نصف دیه مجنی علیه باشد، نفی بلد و حبس تا درجه چهار
پ- دو سال در محکومیت به شلاق حدی، قصاص عضو در صورتی که دیه جنایت وارد شده نصف دیه مجنی علیه یا کمتر از آن باشد و حبس درجه پنجتبصره ۱- در غیر موارد فوق، مراتب محکومیت در پیشینه کیفری محکوم درج میشود لکن در گواهیهای صادره از مراجع ذیربط منعکس نمیگردد مگر به درخواست مراجع قضائی برای تعیین یا بازنگری در مجازاتتبصره ۲- در مورد جرائم قابل گذشت در صورتی که پس از صدور حکم قطعی با گذشت شاکی یا مدعی خصوصی، اجرای مجازات موقوف شود اثر تبعی آن نیز رفع میشود.
تبصره ۳- در عفو و آزادی مشروط، اثر تبعی محکومیت پس از گذشت مدتهای فوق از زمان عفو یا اتمام مدت آزادی مشروط رفع میشود. محکوم در مدت زمان آزادی مشروط و همچنین در زمان اجرای حکم نیز از حقوق اجتماعی محروم میگردد.
دیدگاهها
هیچ نظری هنوز ثبت نشده است.