آیا تاکنون برایتان این احساس پیش آمده که گمان کنید مردم شهرهای بزرگ بیشتر سرشان به کار خودشان گرم است و به نیازهای دیگران توجهی ندارند؟ آیا شاهد، تماشاچی بودنِ عده‌ای اطراف فرد مصدومی بوده‌اید؟ وآیا...
در این فصل موضوعِ بی‌تفاوتی تماشاچیان در موقعیت‌های خاص و علل خودداری آن‌ها از دخالت، مورد بررسی قرار می‌گیرد. بحث خود را با مثال واقعی آغاز می‌کنیم. در سال 1964 در شهر نیویورک ساعتی پس از نیمه‌شب دختری به نام کیتی جنوویس در محل آپارتمان خود موردحمله مردی قرار می‌گیرد. کیتی با مرد گلاویز می‌شود و بیش از نیم ساعت با فریادِ کمک، همه همسایگان را بیدار می‌کند. طبق گزارش، حداقل 38 نفر از پنجره‌های آپارتمان خود ناظر کشمکش آن‌ها بودند. نه‌تنها هیچ‌کس شخصاً به یاری او نشتافت بلکه حتی یک نفر هم به پلیس خبر نداد و بالاخره کیتی جلو چشم تماشاچیان به قتل رسید.
روانشناسانِ اجتماعی به پیگری علت وقوع این حادثه پرداختند. آن‌ها ماهیت موقعیت اضطراری، وضعیت ناظر، وضعیت نیازمند و تفاوت جوامع ساده و پیشرفته را موردمطالعه قراردادند.
ویژگی‌های موقعیت اضطراری
موقعیت اضطراری ممکن است متضمن آسیب و تهدید برای دخالت کننده باشد.
موقعیت اضطراری موقعیت‌هایی کمیاب‌اند و ممکن است ناظران تجربه‌ای در مورد انجام اقدامات لازم نداشته باشند.
موقعیت اضطراری با یکدیگر تفاوت‌های زیادی دارند و هر موقعیت مسئله‌ای متفاوت را طرح می‌کند.
موقعیت اضطراری بدون پیش‌بینی روی می‌دهد، درنتیجه می‌تواند قدرت عمل ناظر را سلب کند.
یک موقعیت اضطراری عمل فوری را می‌طلبد و هرکسی چنین توانایی ندارد.
وضعیت فرد ناظر و درک او از موقعیت اضطراری
عدم دخالت ناظران ناشی از بی‌عاطفگی نیست بلکه حاصل دو فرایند غفلت جمعی و لوث مسئولیت هست.
غفلت جمعی ناظر به این نکته است که تماشاچی تا چه حد عنوان یک موقعیت اضطراری را درک می‌کند. مثلاً نزاع بین یک زن و مرد را به دعوا بین زن و شوهر تعبیر می‌کند یا قاتل و مقتول.
لوث مسئولیت، یعنی اینکه ناظر به خاطر حضور دیگران درصحنه، احساس مسئولیت کمتری می‌کند و از خود می‌پرسد: چرا من؟ حتماً موقعیت اضطراری نیست وگرنه دیگران دخالت می‌کردند و...
وضعیت فرد نیازمند به کمک
محققان عوامل مختلفی را که باعث می‌شود فرد نیازمند، کمک دریافت کند یا نه برشمرده‌اند:
زنان شانس بیشتری دارند.
کودکان و پیرها شانس بیشتری دارند.
هم‌نژادان بیشتر به هم کمک می‌کنند.
فرد بیمار نسبت به فرد مست کمک بیشتری دریافت می‌کند.
مردها بیشتر دخالت می‌کنند نسبت به زن‌ها.
ارتباط مستقیم با موقعیت اضطراری احتمال دخالت نسبت به موقعیت اضطراری که در معرض دید شخص نیست، را بیشتر می‌کند.
وجود الگو در کمک‌رسانی تأثیر دارد.
تخصص داشتن ناظر در کمک‌رسانی باعث افزایش احتمال دخالت وی می‌شود.
شباهت موقعیت به این معنا که اگر ناظر قبلاً دچار مشکل مشابه شده باشد احتمال دخالتش بیشتراست.
ویژگی‌های کسانی که به کمک دیگران می‌شتابند
هم‌حسی، بخش مهمی از خودپنداره آنان را تشکیل می‌دهد.
این افراد، اعتقادی قوی به دنیای عادل دارند.
احساس مسئولیت اجتماعی قوی دارند.
داری کنترل درونی هستند، یعنی معتقدند سرنوشت هرکس به دست خود اوست.
ازنظر خودمحوری در سطح پایینی قرار دارند و کمتر رقابت طلبند.
مقایسه جوامع ساده و پیچیده
تحقیقات گروهی از پژوهشگران درباره بی‌تفاوتی انسان‌ها در موقعیت اضطراری، روی جوامع پیچیده و جوامع ساده‌تر متمرکز شده است. حاصل این بررسی نشانگر این مطلب بود که با افزایش جمعیت و پیچیده‌تر شدن روابط اجتماعی تمایل کمک به دیگران کاهش پیدا می‌کند
روش‌های آموزش و ترویج نوع‌دوستی
مهم‌ترین عواملی که می‌تواند در دخالت ناظران در موقعیت اضطراری تعیین‌کننده باشد به‌قرار زیر است:
نقش الگوها و سرمشق‌ها؛ انسان‌ها بخش مهمی از رفتارهای خود را از طریق مشاهده و تقلید رفتار دیگران می‌آموزد.
ایجاد حس اعتماد در افراد کمک‌کننده؛ جلب اعتماد مردم نسبت به اقدامات خیرخواهانه، و اینکه کمک‌های آنان حتماً به نیازمندان می‌رسد.
تشویق‌های دولت به کمک‌رسانی؛ دولت‌ها می‌توانند برای تشویق مردم به کار خیر گام‌های تشویقی بردارند. در برخی از کشورها ساختن مدرسه، درمانگاه، دانشگاه، بیمارستان، و مراکز خدماتی به حساب مالیات افراد منظور می‌شود.
ترویج برخی سنت‌های پسندیده اجتماعی؛ در هر جامعه‌ای برخی سنت‌های پسندیده وجود دارد که ترویج آن‌ها درواقع توسعه رفتارهای موافق اجتماعی را به دنبال دارد
دیدگاه‌ها
هیچ نظری هنوز ثبت نشده است.