خیار رؤیت و تخلف وصف نوعی خیار فسخ است که حق برهم زدن قرارداد را در صورت عدم مطابقت مال مورد معامله با وصف پیشین آن برای متعاملین ایجاد می‌کند.
به عبارت دیگر این خیار در جایی ایجاد می‌شود که فرد کالایی را مشاهده نمی‌کند و اوصاف آن در قرارداد ذکر می‌شود یا بر اساس مشاهدهٔ سابق و آنچه در ذهنش نقش بسته معامله‌ای انجام می‌دهد و بعد از معامله مشخص می‌شود آن اوصافی که در قراداد ذکر شده در کالا وجود ندارد یا وضعیت فعلی کالا مطابق با آنچه در سابق مشاهده کرده‌است، نیست.
در مورد خیار رویت ماده ۴۱۳ قانون مدنی صراحتا این حق را برای خریدار و فروشنده در نظر می گیرد و می‌گوید: «هر گاه یکی از متبایعین مالی را سابقاً دیده و به اعتماد رؤیت سابق معامله کند و بعد از رؤیت معلوم شود که مال مزبور اوصاف سابقه را ندارد، اختیار فسخ خواهد داشت»
در مورد حق خیار تخلف از وصف برای خریدار بحث و سوال و شبهه ای وجود ندارد اما در مورد خیار تخلف از وصف این سوال مطرح است که آیا فروشنده نیز میتوانید به استناد این خیار معامله صورت گرفته را فسخ کند؟
بر خلاف آنچه ابتداً به ذهن می رسد این خیار برای هر دو طرف معامله وجود دارد و مختص خریدار نیست لکن فرض تحقق این خیار برای فروشنده نادر است. به عبارت دیگر در اکثر معاملات به علت اینکه عموما فروشنده از اوصاف مال خود مطلع است این خیار برای فروشنده ایجاد نمی شود اما در مواردی می توان وجود این خیار را برای فروشنده نیز تصور کرد.
به عنوان مثال به الف که ساکن شهر تهران است باغی که در یکی از شهرهای ایران است به ارث می رسد. فردی با حضور نزد الف، با ادعای اینکه باغ در حالت خشکیده و بدون آب است، الف را ترغیب می کند که باغ را بفروشد. الف بعد از انجام معامله، بعدها وقتی باغ را می بیند متوجه می شود اوصاف باغ غیر از آنچه برای او گفته شده بود است، در این حالت بایع حق فسخ این معامله به لحاظ تخلف از وصف را دارد.
ماده ۴۱۱ قانون مدنی بیان داشته: اگر بایع مبیع را ندیده ولی مشتری آن را دیده باشد و مبیع غیر اوصافی که ذکر شده است دارا باشد فقط بایع خیار فسخ خواهد داشت.