فاضل دیه مقدار فزونی دیه جانی بر دیه مجنیّ علیه است. مقصود از تعبیر فاضل دیه در فقه و حقوق مقدار مازاد بر دیه مجنیّ علیه در فرض متفاوت بودن دیه او با دیه جانی است که در این صورت، برای قصاص قاتل، باید مقدار فزونی دیه به اولیای جانی پرداخت کنند.  محاسبه فاضل دیه ای که باید پرداخت شود در مواردِ متعدد بودن بزه دیدگان و تقاضای قصاص داشتن بازماندگان شاید کمی پیچیده باشد. در این مطلب تلاش شده نحوه محاسبه فاضل دیه به صورت آسان با مثال های متعدد آموزش داده شود. فروض اینکه بزه دیده ها مرد باشند یا زن، بزه دیده ها چند نفر از یک جنس باشند یا مرد و زن باشند. بزهکار یکی باشد یا افراد متعددی اقدام به جنایت کرده باشند. تمام فروض مذکور با روشی ساده آموزش داده شده است. به امید مفید بودن برای حقوق دان ها.